Azbest

I. Informacje ogólne

Azbest jest minerałem znanym od kilku tysięcy lat, z azbestu bowiem wyrabiane były knoty do lamp oliwnych. Włókniste minerały krzemianowe, nazywane powszechnie azbestem, ze względu na swoje właściwości czyli: niepalność, odporność na czynniki chemiczne, wysoką wytrzymałość mechaniczną i łatwość łączenia się z innymi materiałami, np. z cementem, były stosowane już od starożytności. Najwięcej azbestu wykorzystywano w latach 1970 i 1980. W Polsce najczęściej stosowane były wyroby z azbestocementu, a w szczególności płyty azbestowo-cementowe faliste, czyli popularny eternit i typu "karo", które wykorzystywane były jako pokrycia dachowe. W mniejszym stopniu azbestocement stosowany był do produkcji m.in. rur wodociągowych i kanalizacyjnych oraz do budowy przewodów kominowych.

II. Ilość azbestu na terenie miasta i w skali kraju, termin zaprzestania stosowania

Szacuje się, że w Polsce znajduje się prawie 15,5 mln ton wyrobów zawierających azbest, z czego przeważająca większość to płyty azbestowo-cementowe. Na terenie miasta Sierpc zgodnie z inwentaryzacja wykonaną w roku 2008 znajduje się 177 178 m², co daje ok. 2 310,34 Mg płyt azbestowo cementowych.

Wyroby zawierające azbest, szczególnie wyeksploatowane i w złym stanie technicznym, stanowią istotne zagrożenie dla zdrowia i życia. Powinny być stopniowo eliminowane i zastępowane innymi materiałami.

Rzeczpospolitej Polskiej przyjęła długofalowy program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest. Jako docelowy przyjęto 30 letni okres realizacji tego programu tj. do 31 grudnia 2032 r.

III. Fakty i mity

Powszechnie Z uwagi na skalę problemu i jego ogólnokrajowy zasięg 14 maja 2002 r. Rada Ministrów wiadomo, że chorobotwórcze działanie azbestu występuje w wyniku wdychania włókien zawieszonych w powietrzu (oznacza to, że dopóki włókna azbestowe nie są uwolnione do powietrza i nie dostaną się do przewodu oddechowego nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Niezabezpieczone płyty azbestowo cementowe wykazują szkodliwe działanie gdy są pokryciem dachowym, gdy poddawane są obróbce mechanicznej lub zalegają na posesji, w lesie, na dzikim wysypisku nie zabezpieczone folią poddawane działaniu czynników atmosferycznych. Każda płyta azbestowa zawiera od 11 do 13 % rakotwórczego azbestu. Deszcze wymywają z nich spoiwo cementowe, odsłaniając włókna azbestowe, które rozszczepiają się i odrywają. W skutek czego niewidoczne dla oka bo czterokrotnie cieńsze od ludzkiego włosa, włókna mogą fruwać w powietrzu, spływać z dachu razem z woda i wnikać do płuc człowieka lub w grunt, stwarzając rzeczywiste zagrożenie dla środowiska.

Odpowiednio zdemontowany azbestu, przez wyspecjalizowane firmy, odpowiednio zabezpieczony folią i ułożony na paletach, powinien zostać przetransportowany na odpowiednie składowisko. W obowiązującym stanie prawnym jedyną dopuszczalną metodę unieszkodliwiania azbestu wskazano właśnie składowanie.

IV. Obowiązki właścicieli lub zarządców:

- przeprowadzenie inwentaryzacji (spisu z natury) wyrobów zawierających azbest , wynik inwentaryzacji umieścić w "Informacji o wyrobach zawierających azbest".

- sporządzenie "Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest"

- oznakowanie miejsc gdzie znajdują się urządzenia lub instalacje z azbestem,

- zaznaczenie na planach obiektu miejsc zawierających azbest,

- zgłoszenie robót budowlanych związanych ze zmianą pokrycia dachowego na 30 dni przed rozpoczęciem prac usunięcia elementów azbestowych,

- poinformowanie użytkowników obiektu oraz obiektów w bliskim sąsiedztwie o usuwaniu niebezpiecznych materiałów szczególnie niebezpiecznych dla zdrowia i ich sposobach zabezpieczania,

- wybranie wykonawcy prac rozbiórkowych oraz oczyszczenie budynku i terenu (posiadającego uprawnienie i zezwolenia),

- uzyskanie od wykonawcy prac po ich zakończeniu, oświadczenia o prawidłowości wykonania robót i oczyszczenia terenu z azbestu oraz karty przekazania odpadu na składowisko

- Oświadczenie przechowywać przez co najmniej 5 lat wraz z kopią karty przekazania odpadu (azbestu) na składowisko.